Cá tra kỳ vọng tăng trưởng xuất khẩu 10%

Theo thống kê của VASEP, Việt Nam hiện chiếm hơn 40% sản lượng cá tra toàn cầu. Nhóm các quốc gia gồm Ấn Độ, Trung Quốc và Bangladesh đóng góp từ 15-20%.

Trong năm 2025, doanh nghiệp cá tra Việt Nam được dự báo hưởng lợi từ việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt thỏa thuận trong giải quyết tranh chấp về thuế chống bán phá giá cá tra, cá basa. Cụ thể, hôm 17/1, tại Washington, Bộ Công Thương thừa ủy quyền của Chính phủ đã ký Thỏa thuận song phương với đối tác để chấm dứt các vấn đề tranh chấp trong vụ việc tại WTO.

Trên cơ sở đó, Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn, doanh nghiệp duy nhất đủ điều kiện dỡ bỏ thuế chống bán phá giá theo quy định của Hoa Kỳ, đồng thời là nhà xuất khẩu cá tra hàng đầu Việt Nam, được đưa ra khỏi phạm vi áp dụng thuế chống bán phá giá khi xuất khẩu vào Hoa Kỳ.

Trước đó, vào năm 2016, Việt Nam và Hoa Kỳ cũng ký Thỏa thuận song phương để dỡ bỏ thuế chống bán phá giá đối với sản phẩm tôm nước ấm xuất khẩu vào Hoa Kỳ của Công Cổ phẩn Tập đoàn Thủy sản Minh Phú.

Sau sự kiện này, xuất khẩu tôm Việt Nam tăng trưởng mạnh tại Hoa Kỳ, và điều tương tự được kỳ vọng sẽ tái diễn với cá tra.

Xếp sau Trung Quốc, Hoa Kỳ là thị trường lớn thứ nhì của xuất khẩu cá tra Việt Nam. Đà tăng này đã kéo từ nửa cuối năm 2024. Riêng tháng 12/2024, xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ đạt gần 28 triệu USD, tăng 40% so với tháng 12/2023.

Luỹ kế cả năm 2024, kim ngạch xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ đạt 345 triệu USD, tăng 27% so với năm 2023, chiếm gần 20% tổng giá trị xuất khẩu của mặt hàng này.

Ngoài thỏa thuận trực tiếp với Hoa Kỳ, cá tra Việt Nam còn hưởng lợi khi quốc gia này dự kiến tăng thuế nhập khẩu với các doanh nghiệp Trung Quốc – quốc gia đang đặt mục tiêu tăng sản lượng cá tra trong năm nay và cam kết bố tham gia tích cực hơn vào chuỗi cung ứng cá tra toàn cầu.

VASEP thông tin, Trung Quốc có thể giảm xuất khẩu sang Hoa Kỳ, nếu mức thuế quan bổ sung 10% của Hoa Kỳ vẫn được duy trì đối với tất cả hàng hóa Trung Quốc. Doanh nghiệp Việt Nam cũng đã nhìn nhận được vấn đề này và đang cân nhắc việc mở rộng đối tượng sản phẩm, ngoài cá tra còn cá rô phi chế biến.

Bên cạnh Trung Quốc, Ấn Độ cũng phấn đấu tăng sản lượng cá tra. Tuy nhiên, kích thước cá của quốc gia này nhìn chung nhỏ, chủ yếu phục vụ cho thị trường trong nước. Nói một cách khác, chưa hoàn toàn phù hợp với thị trường Hoa Kỳ.

Trên cơ sở đó, VASEP dự báo xuất khẩu cá tra có thể tăng từ 5-10% trong năm 2025. Nguyên nhân nằm ở niềm tin của người tiêu dùng ngày càng tăng, thuế chống bán phá giá của Hoa Kỳ đối với cá tra Việt Nam thấp hơn so với các nước khác, giá thức ăn thủy sản đang có xu hướng giảm…

Dự đoán này dựa trên cơ sở xuất khẩu cá tra đang rất thuận lợi, tăng trưởng mạnh ngay từ những ngày đầu năm 2025. Hiện giá cá tra tại các ao nuôi trong nước đang tăng lên mức cao nhất trong vòng 3 năm qua, dao động quanh ngưỡng 30.000 đồng/kg. Giá của các sản phẩm trọng lượng trên 1,2kg thậm chí cao hơn nữa, do được thị trường Hoa Kỳ, Trung Quốc ưa chuộng và nguồn cung hạn chế (khoảng 5%).

Cùng với nhu cầu tiêu thụ tăng cao ở Trung Quốc (do vào dịp Tết nguyên đán), xuất khẩu cá tra trong tháng 1/2025 ước đem về 209 triệu USD, tăng 27% so với tháng 1/2024. Nếu giữ vững tốc độ này, mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 5-10% là có cơ sở. Năm 2024, xuất khẩu cá tra đạt 2 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2023.

Bên cạnh Hoa Kỳ, xuất khẩu cá tra sang khối thị trường CPTPP cũng ghi nhận tăng trưởng 10% trong năm 2024, với hơn 274 triệu USD. Ấn tượng nhất là Mexico, đạt 76 triệu USD, tăng 4% so với năm 2023, và là quốc gia đứng đầu khối về nhập khẩu cá tra Việt Nam. 

Về sản phẩm xuất khẩu, phile cá tra đông lạnh tiếp tục là sản phẩm chủ lực, với giá trị xuất khẩu năm 2024 đạt 1,6 tỷ USD. Mặt hàng chế biến tăng trưởng 45%, đạt 43 triệu USD. Xuất khẩu cá tra khô và sản phẩm đông lạnh khác (nguyên con, cắt khúc,…) đạt 357 triệu USD, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2023.

VASEP nhận định, 2025 hứa hẹn sẽ là năm xuất khẩu cá tra chinh phục những cột mốc mới. Bởi cả Hoa Kỳ lẫn Trung Quốc đều giữ đà tăng ổn định. Trong năm 2024, Trung Quốc và Hong Kong là điểm đến hàng đầu của cá tra Việt Nam, đạt kim ngạch hơn 580 triệu USD, tăng nhẹ 1,3% so với năm 2023.

Trong báo cáo về kinh tế thế giới 2025, World Bank cho rằng, nền kinh tế toàn cầu sẽ tiếp đà hồi phục. Nhu cầu tại các thị trường lớn bắt đầu gia tăng mạnh mẽ. Đây sẽ là động lực quan trọng giúp cá tra Việt Nam phát triển.

10 năm trước, xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ đã có sự tăng trưởng ấn tượng. Cao điểm là năm 2016 với mức tăng 23% so với năm 2015. Tuy nhiên, giai đoạn từ 2018 đến 2020, xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ giảm mạnh do quốc gia này áp nhiều rào cản thuế quan và các yếu tố bên ngoài như cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Tình hình khởi sắc từ năm 2022, khi Hoa Kỳ mở cửa thị trường sau dịch COVID-19 và nhập khẩu ồ ạt cá tra Việt Nam trong nửa đầu năm.